72 / 76
Πρακτικές εμπειρίες
72
www.traders-mag.gr12.2016/01.2017
διασπαρεί. Στο χρηματιστήριο οι συντελεστές αβεβαιότητας
είναι πολλοί μεγαλύτεροι ενώ φυσικά δεν υπάρχει καμμία
ουσιαστική εγγύηση για προεξοφλημένες συμπεριφορές...
TRADERS´: Υπάρχουν τυχόν πολιτικές ευθύνες;
Γεννηματάς:
Το 1929 υπήρχαν στις Η.Π.Α. πολιτικές
ευθύνες; Υπήρχαν και δεν υπήρχαν. Το ίδιο και το 1999 σε
μας, αλλά με μικροπαραλλαγή. Η τότε κυβέρνηση ήταν εξ
ίσου αυτοπαγιδευμένη στην πολιτικοοικονομική αισιοδοξία
της εποχής (μπαίναμε στο ευρώ και φανταζόμαστε λαίμαργα
και παιδικά τις παχειές αγελάδες) όσο και οι δυστυχείς
επενδυτές. Ασφαλώς δεν επερίσσεψε τότε η φρόνηση
γενικώς, ούτε στους πολιτικούς ούτε και στους τραπεζίτες.
Πόσο μάλλον στους «επενδυτές». (Τί ειρωνική λέξη!)
Όταν οι αγορές είναι επάνω το φυσιολογικό συναίσθημα
που καταλαμβάνει τους πιο σοβαρούς της αγοράς είναι η
αμηχανία, η αγωνία και ο φόβος. Η ιστορία όμως αποδεικνύει
ότι η αδρεναλίνη χρειάζεται για τη γρήγορη φυγή. Δεν
συμβάλλει κατ’ ανάγκη στην έγκαιρη και σωστή απόφαση.
Γι’ αυτό και δεν κερδίζουν όλοι. Τί άλλο είναι κατά βάθος ο
χρηματιστηριακός μηχανισμός από μηχανισμό περιοδικής
ανακατανομής πλούτου; Κυβέρνηση και «επενδυτές» πάντως
εκείνη την μακάρια εποχή όλοι στην ίδια βάρκα απειρίας και
αβουλίας ήτανε. Στην οικονομία γενικότερα δεν υπάρχουν
φύλακες άγγελοι και προστάτες. Η οικονομία γενικότερα, πώς
να το κάνουμε, δεν είναι πράγμα του θεού, είναι πράγμα του
διαβόλου…Ο θεός είναι με τους πτωχούς! Οι προτεστάντες
πιστεύουν το αντίθετο. Η Ψωροκώσταινά μας όμως ανήκει
στην ανατολική ορθοδοξία!
TRADERS´: Κάνοντας μια αναδρομή στις πρώτες
ημέρες του ΧΑ, τι έχει αλλάξει και τι παραμένει ακόμα
δομικά σε βρεφικό επίπεδο;
Γεννηματάς:
Αξιολογήσαμε προηγουμένως την εξέλιξη από
το 1973 μέχρι το 2007. Στηρίχτηκα κυρίως σε προσωπική
εμπειρία που πιστεύω να συμπίπτει και με μεγάλο μέρος των
δικών σας γνώσεων. Πριν όμως η ελληνική αγορά ενηλικιωθεί
πραγματικά, ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει στη φαντασία
του καθενός που ασχολείται με τα χρηματοοικονομικά, η
πορεία ανακόπηκε με την ελληνική χρεωκοπία το 2009-10.
Σήμερα η συγκυρία δεν επιτρέπει κρίσεις και αξιολογήσεις.
Η Ελλάδα παραπαίει… Βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση σε
αβυσσαλέο βάραθρο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εφ’ όσον
η χρηματιστηριακή αγορά συνεχίζει να λειτουργεί, κάποιοι
δεν μπορούν να βγάζουν κάποιο μεροκάματο. Η δουλειά
είναι δουλειά. Ο καθένας την τέχνη του. Λίγα σήμερα, λίγα για
όλους. Βεβαίως οι διεθνείς αγορές δουλεύουν πολύ καλά εφ’
όσον ο αγαπητός κύριος Ντράγκι από την ευρωπαϊκή πλευρά
διασπείρει άφθονο χρήμα στις αγορές το οποίο βεβαίως δεν
πάει αλλού παρά στα χρηματιστήρια. Το ίδιο κάνει βεβαίως
και η FED. Έτσι οι χρηματιστηριακές αγορές ευημερούν πολύ
περισσότερο ίσως απ’ ότι δικαιολογεί γενικότερα η λεγόμενη
πραγματική οικονομία.
TRADERS´: Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα
από τις δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στην ανέλιξη
στην καριέρα σας;
Γεννηματάς:
Στην καριέρα μου στα χρηματοπιστωτικά
και στα ειδικώς τραπεζικά θα εννοείτε… Γιατί έχω και
άλλες διαστάσεις που δεν είναι ίσως αρκετά διαφανείς.
Σε όλα πάντως είχα την ίδια δυσκολία: Να αναστείλω την
επιπολαιότητα των συνομιλητών! Όσες φορές είχα εξουσία
αρκετή ώστε να επιβάλω αυτοσυγκράτηση προκειμένου να
επικρατήσει μια μετρημένη και πειθαρχημένη πορεία, κάποιοι
γκρίνιαζαν ότι είμαι «συντηρητικός» και δεν γνωρίζω από
«μπίζνες». Όταν δεν είχα τέτοια εξουσία επιβολής, και αυτό
συνέβαινε στις περισσότερες δυστυχώς περιπτώσεις, ανήκα
πάντα στη μειοψηφία αυτών που δικαιώνονταν αργότερα….
Τί να το κάνεις;
TRADERS´: Τι θα συνιστούσατε στους νεόκοπους
επενδυτές σήμερα;
Γεννηματάς:
Έχει συστήσει τόσα πολλά και σοφά ο Μπάφετ
και τόσοι άλλοι «γκουρού» των αγορών που εγώ περισσεύω!
Δεν πιστεύω άλλωστε γενικότερα στις συστάσεις. Γι’ αυτό και
δεν έκανα ποτέ και σε κανένα. Ό, τι και να πεις ό καθένας θα
κάνει αυτόστο οποίο τον εξωθεί οσυνδυασμός των συγκυριών
και του ατομικού ταμπεραμέντου. Κάποιοι διδάσκονται από
τα παθήματα. Οι περισσότεροι ούτε από αυτά…Επί πλέον
εγώ δεν είμαι, ούτε ήμουνα ποτέ άνθρωπος «των αγορών».
Κι ούτε θέλω να με χαρακτηρίζουν έτσι. Οι αγορές είναι
«θηρίο». Δεν έκανα ποτέ τον θηριοδαμαστή, ούτε πήγαινα
σε τσίρκο…Όσον αφορά την τραπεζική δραστηριότητα και το
τραπεζικό επάγγελμα, πιστεύω όσο κανείς στον τραπεζικό
συντηρητισμό. Η τραπεζική είναι πολύ «βαρειά» βιομηχανία.
Θέλει περίσκεψη και μεγάλη επιφύλαξη απέναντι στους
χρηματοπιστωτικούς νεοτερισμούς που εμπεριέχουν ως
ουσία την κερδοσκοπία….
TRADERS´: Μια πρόσφατη έρευνα αναδεικνύει τους
Έλληνες ως τους περισσότερο επιρρεπείς προς
ανάληψη ρίσκου μετά τους κινέζους. Πιστεύετε οτι αυτό
οδηγεί στις υπερβολές που βιώνουμε;
Γεννηματάς:
Αυτό για τους κινέζους με εκπλήττει! Αν είναι
έτσι, δεν τους το ’χα! Για την κλίση των ελλήνων προς το
ρίσκο δεν μπορώ να συμφωνήσω. Προσωπικά δεν γνωρίζω
κανέναν «επιτυχημένο» έλληνα επιχειρηματία που να πήρε
πραγματικά ρίσκα. Βεβαίως ρίσκο σημαίνει να ρισκάρεις
τα «ίδια κεφάλαια», δηλαδή τα δικά σου…Δεν ξέρω ποιοι
έγιναν μεγάλοι ρισκάροντας τα «δικά» τους λεφτά. Αν